bu yeridan ushladi. Olima tishini-tishiga qo`yib, asta ko`zlarini yumdi. Ko`zilaridan shashqator yosh oqib tushdi. - Avval yan bir marta! - Iltimos ortiq chidolmayman! -dedi. Sobit razim soldi, oldingi jozibasi yo`qolgan. Ozib to`zib ketgan. Murdadan farqi yo`q. - Ertaga kel, xal qilamiz. Endi xonani bo`shat... * * * * * Oradan bir hafta vaqt o`tgandi. Kechki ovqatga endi o`tirishgan edi. Eshik qo`ng`irog`i chalindi. Yoshgina xotini o`rnidan turib chiqib ketdi. - Sobit aka mehmon! deb qaytib keldi. Uning ortidan kelishgan, farishta yuzli yigit kirib keldi. - Assalom a`laykun! - Va`alaykun assalom... Odilbek o`g`lim! -bir lahza nima qilishni bilmay qoldi. Na ko`rishish na o`g`liga quchoq o`chishni bilmasdi. - Dada. -deb yigitni o`zi quchoq ochganidan keyin o`g`lini quchog`iga bosti. O`n yil ko`rmagan o`glini diydoriga to`ydi, uzoq salom alik qildi. Hatto ko`ziga yosh ham oldi. - O`g`lim, ulg`ayib haqiqiy yigit bo`libsan. -deb o`g`lini bo`y bastiga razim soldi. Attang gulday oylasidan, xotini, o`g`lidan vos kechib. Qora qoshlarni tuzog`iga ilingandi. Farzandini uvoli tutdimi, boshqa farzantli bo`lmadi. Ikkinchi xonini, o`ynashlari, aldab tuzog`iga ilintirgan qizlar xech biri xomilador bo`lmadi. Hozir o`g`liga termulib o`tirar ekan, qattiq afsus chekardi. - To`yimga aytgani kelgandim. - Muborak bo`lsin o`g`lim. Ammo bora olmasam kerak, imtixonlar vaqti yaqin kelib qolgandi! -dedi. Aslida-ku birinchi xotini, tanish bilishlarni ko`ziga qarashdan qo`rqayotgan edi. - Onam ham, dadam ham tayinlab yuborgan edilar. -dedi. - Dadang! -o`g`li o`gay dadasini nazarda tutayotgani tushundi. O`gay bo`lsa ham o`g`limga yaxshi tarbiya beribdi hayolidan o`tqazdi. - Ha, dadam qattiq tayinlagan edilar. - Ho`p o`g`lim albatta boraman! -deb o`g`liga jilmayib qaradi. Aslida ichidan zil ketdi. Oldida o`z o`g`li beygonani dada deb tursa. O`g`li ko`p o`tirmadi, tezda ortiga qayib ketdi... Aytilgan kunga bordi. O`zi yashagan, bolaligi o`tgan qishloq ko`chalar. Bir paytlar shu yerlardan, qo`ni-qo`shni, yor-birodarlardan vos kechib, bosh olib ketgan edi. Man bugun aynan o`shalar quchoq ochib kutib olishdi. Xotinini qandaydur, xotini o`lib beyva qolgan tiraktirchiga teygangani haqida eshitgan edi. Eshik oldi kelganlarni kutib olayotgan. Qorachadan kelgan, boshiga do`ppi kiygan odamni ko`rdi. Bu o`g`limni o`gay dadasi bo`lsa kerak dedi. Ha bu o`sha ekan, uni yoniga kelgan xotinini darov tanidi. Sobit asta ular tomon yaqinlashdi. Bir birlarini tanib salomlashishdi. O`sha faqat hiyonat, aldov, azob va g`ariblikdan boshqa hechnima bermagan bu ayolga. Qo`llari ketmon dastasidan qadog`langa to`lgan. Yuzlari oftob nurida qoraygan, lekin ajib bir yog`du taralib turadi. Bu yuzlar o`sha qora qoshlarni yuzlaridan ming chandon yorqinroq. Peshona terisi, yuvgan ko`zlar ming chandon mehrli. Yonida turgan tiraktirchi, u oddiy tiraktirchi. Bilim bobida ancha pastir, ammo iymon bobida ancha ustun. O`zgani farzandini o`z o`liday ko`rib, tarbiyalagan o`qitgan, mana bugun halol mehnatlari evaziga topganlari el, oldiga yozib o`g`il uylamoqda. Ularga dam badam qarab qo`yar ekan, g`ururdan ko`kraklarini kerib, boshlarini balant tutib turishlariga xavasi kelardi... Kelin va kuyov mashinadan tushib kelishdi. - Dada keliningiz! -dedi mamnun jilmayib yonidagi yoriga ishora qilib. - Baxtli bo`liylar. -Sobit asta kelinga yaqinlashib, yuzidagi yopinchig`ini ochib peshonasidan o`pmoqchi edi. Kelin o`zin orqaroqqa tortdi. -Olimaxon bu kishi dadamlar! -kuvoy shivirladi. Sobit asta qizni yuziga qaradiyu, rangi orarib, oyoqlari madorsizlanib ketdi. Kelin boshini quyisolgancha, ko`z yoshlarini yashirib turardi. - Duo qiling otasi, duo qiling! -atrofdagilar duoga kaftlarini ochishdi. - Baxtli bo`lilar! -tilidan shu so`z chiqdi xolos. Kiyov va kelin asta to`yxona tomon kirib ketishdi. Hamma chalg`iganidan foydalanib, to`yxonadan chiqib ketdi. Mashinasida o`tirgancha achchiq ko`z yosh to`kordi. Lablari esa faqat shu so`zni takrorlar edi. ``Kechir o`g`lim`` * * * * * Ertasi kuni shum xabar yetib keldi. Sobit mashinasida avtoxalokatga uchrab, mashina ichida yonib ketibdi... Bu xayot murakkab bir o`yin. O`yinning hakami yagona tangri. Bu o`yinda g`irrom o`ynaganlar, o`yin davomida jazo olmasligi mukun. Ammo o`yin oxirida, oxiratda barcha g`irromliklar jazosini oladi... [Tamom.]